Ha-ma-ghê-đôn (Megiddo) được nhắc 12 lần trong cựu ước với cái tên là Mê-ghi-đô. Đây là một thành phố quan trọng trong thời Cựu Ước nằm ở vùng Carmel cách khoảng 30km về phía đông nam của thành phố Haifa hiện đại. Megiddo là địa điểm của nhiều trận chiến được ghi lại trong Kinh Thánh và cả trong lịch sử hiện đại. Di chỉ khảo cổ Megiddo ngày nay nằm cạnh với Megiddo hiện đại. Megiddo hiện đại mang tên là Kibbutz Megiddo, nơi này nằm trên con đường chính nối trung tâm Israel với vùng hạ Galilee và phía bắc.
Thành phố Mê-ghi-đôn ( Mê-ghi-đô, megiddo ) được đề cập đến đầu tiên trong Kinh Thánh như là một trong số các thành phố bị Giô suê chiếm được tại Ca na an ( Giô-suê 12:21). Thành phố này được chia cho chi phái Ma-na-se trong địa phận của chi phái Ysaca ( Giô-suê 17:11, I Sử ký 7:29 ) tuy nhiên Ma-na-se đã không diệt hết những người Ca-na-an ở đây như bắt họ phải phục dịch ( I Các Vua 1:27-28 )
Trong các cuộc khai quật được thực hiện bởi G. Shumacher từ năm 1903-1905 và những cuộc khai quật tiếp theo sau đó người ta đã tìm thấy bằng chứng của những ngôi làng có người sinh sống từ xa xưa ở khu vực này. Mặc dù có những sự tàn phá khác nhau ở đây, nhưng những bằng chứng về việc ổn định của dân cư tại chính vùng này, phù hợp với những gì Kinh Thánh đã chép về việc người Ma-na-se đã không đuổi người ở Mê-ghi-đô đi nhưng bắt họ phục dịch ( I Các vua 1:27-28 )
Sách Các Quan Xét còn nhắc đến Mê-ghi-đô trong bài ca của Đê-bô-ra ( Các quan xét 5:19) như là một nguồn nước tại đó. Tiếp theo sau đó Mê-ghi-đô được nhắc lại trong thời của vua Sa-lô-môn như là một trong những quận của ông ( I Các vua 4:12 ) và cùng với Hát-so-Ghê-xe như là một thành được xây cách vững chắc nhất bên ngoài Giê-ru-sa-lem, trong đó Sa-lô-môn cũng dành một chỗ cho xe cộ và quân kỵ ở đây ( I Các vua 5:15-19)
Các cuộc khai quật được tiến vào năm 1960,1966-1967 và 1971 bởi Y Yadin đã phát hiện ra cổng thành 6 khoang, một bức tường cũng như nhiều những mẫu vật tàn tích giống như những mẫu vật tìm thấy ở Hát-so và Ghê-se y như những gì được chép trong I Các vua 9:15-19.
Ngoài ra những cuộc khai quật trước chiến tranh, người ta cũng phát hiện ra một dãy chuồng ngựa rất rộng có sức chứa lên đến 450 con và những nhà khảo cổ này cho rằng chúng ở thời Sa-lô-môn, khi ông thành lập quân kỵ của mình.
Đến thời các vua Giu-đa, Mê-ghi-đô được nhắc đến như là nơi A-cha-xia, vua Giu-đa, qua đời trong trận chiến với Giê-hu “Khi A-cha-xia, vua Giu-đa, thấy việc nầy, bèn chạy trốn về lối lầu vườn. Nhưng Giê-hu đuổi theo người, và biểu rằng: Cũng hãy đánh chết hắn trên xe hắn nữa. Họ bèn hãm đánh người, tại nơi dốc Gu-rơ, gần Gíp-lê-am. Đoạn, A-cha-xia trốn đến Mê-ghi-đô, và chết tại đó.” II Các vua 9:27.
Mê-ghi-đô cũng được nhắc đến như là nơi có trận chiến nổi tiếng của Vua Giô-si-a, khi ông đã không vâng lời Đức Chúa Trời phán qua Nê-cô vua Ê-díp-tô. Cuối cùng dầu giả dạng nhưng vua Giô-si-a cũng bị bắn chết khi Nê-cô hãm đánh A-si-ri ( II Các vua 23:29-30, II Sử ký 35:22-24).
Các cuộc khai quật ngày nay, người ta cũng tìm thấy được những tàn tích của nền văn minh cực kỳ phát triển vào thời vua Giô-si-a, đây là vị Vua tìm kiếm luật pháp Chúa, sửa lại đền thờ và dẫn dân chúng đi theo sự thờ phượng Chúa.
Cuối cùng trong cựu ước, Mê-ghi-đô được nhắc đến trong Xa-cha-ri 12:11 như là sự ăn năn lớn “Trong ngày đó, sẽ có sự thương khóc lớn tại Giê-ru-sa-lem, như là sự thương khóc của Ha-đát-Rim-môn ở trong đồng bằng Mê-ghi-đô.”.
Đến thời tân ước, Mê-ghi-đô được nhắc đến với cái tên Ha-ma-ghê-đôn, tiếng Do Thái có nghĩa là Núi Mê-ghi-đô trong Khải Huyền 16: 16 “Chúng nhóm các vua lại một chỗ, theo tiếng Hê-bơ-rơ gọi là Ha-ma-ghê-đôn.” Núi Megiddo thực ra không phải là một ngọn núi mà là một gò đất hoặc ngọn đồi được tạo ra bởi nhiều thế hệ người dân sống và xây dựng lại tại cùng một vị trí.
Theo như lời tiên tri thì vào ngày sau cuối, Đấng Christ giả bởi miệng lưỡi khôn khéo của mình, sẽ chiêu dụ nhiều người theo mình và sẽ chiến đấu chống lại người Do Thái. Tại đây Thiên Chúa sẽ đến để giải cứu người Do Thái và trận chiến cuối cùng thuộc về Chúa sẽ diễn ra tại Núi Mê-ghi-đô với chiến thắng thuộc về Chúa. Sau đó sẽ bắt đầu 1000 năm hòa bình, 1000 năm mới sẽ ở dưới sự tể trị của Đấng Mesia cùng các người thánh của Chúa.
Cũng khá kỳ lạ khi đây là nơi diễn ra nhiều cuộc chiến nổi tiếng từ thời cổ đại cho đến ngày nay như : Trận Megiddo (thế kỷ 15 TCN ) giữa Pa-ra-ôn Thutmose III Ai-câp và người Ca-na-an . Trận Megiddo (609 TCN) : trận chiến giữa Pa-ra-ôn Ai Cập Necho II và Giô-si-a Vua Giu đa. Trận Megiddo (1918) : diễn ra trong Chiến tranh thế giới thứ nhất giữa quân đội Đồng minh do Tướng Edmund Allenby chỉ huy và quân đội Ottoman.
Ngày nay, trên ngọn núi Cat-mên, nơi tiên tri Ê-li đã chiến thắng 400 tiên tri Ba-anh bởi một phép lạ vĩ đại. Tại núi này có vị trí mà tầm nhìn của nó hướng về Mê-ghi-đô, khách du lịch đến đây có thể nhìn thấy nơi Ê-li thi hành phép lạ và nhìn thấy nơi sẽ diễn ra trận chiến cuối cùng trong tương lai.
Biên tập bởi Mục Vụ Do Thái Lời Sự Sống Việt Nam.
Comments