Giấy cói Ipuwer (chính thức là Papyrus Leiden I 344 recto ) là một loại giấy cói của những tu sĩ Ai Cập cổ đại được làm từ Vương triều thứ 19 của Ai Cập và hiện được lưu giữ tại Rijksmuseum van Oudheden ở Leiden , Hà Lan . Bản ghi chép này chứa “Lời khuyên của Ipuwer” , một tác phẩm văn học chưa hoàn chỉnh có thành phần ban đầu được xác định niên đại không sớm hơn cuối Vương triều thứ mười hai của Ai Cập ( c. 1991–1803 TCN)
Theo nghiên cứu thì những mô tả trong Admonitions Papyrus chính là bằng chứng chứng thực cho Kinh Thánh Do Thái. Bản này nhắc đến thời kỳ dân Do Thái bị lưu đày ở Ai Cập và những tai vạ trong Kinh Thánh.
Đã có một số nghiên cứu chỉ ra điểm tương đồng của Papyrus Leiden 344 Ai Cập và những tai họa của Kinh Thánh Do Thái. Immanuel Velikovsky ghi chú lần đầu trong cuốn sách "Ages in Chaos" (London, 1952). Nghiên cứu này cho thấy Admonitions Papyrus đề cập đến sông Nile chuyển thành máu như nó viết trong 2:10 "Forsooth, dòng sông là máu... ” Ngoài ra, nó nói trong 2:5–6 “Trái tim Fors (đàn ông) là bạo lực. Dịch hạch đang ở khắp vùng đất. Máu chảy khắp nơi. Cái chết không thiếu..... ” Bây giờ những điều này khá thú vị vì nó song song với các bệnh dịch được đề cập trong Sách Xuất hành.
Papyrus Ai Cập 3:2 viết “Forsoth, vàng lapis, bạc và malachit, carnelian và đồng, đá của Yebhet và ...... bị cột vào cổ những nữ nô lệ. Những điều tốt đẹp ở vùng đất này. (Chưa) bà chủ nhà nói rằng: liệu chúng tôi có gì để ăn không.”
Điều này được ghi lại trong Xuất ê-díp tô ký 12:35–36 “Vả, dân Y-sơ-ra-ên có làm y theo lời Môi-se đã dặn, xin người Ê-díp-tô những đồ bằng bạc và bằng vàng cùng áo xống. Đức Giê-hô-va làm cho dân sự được ơn trước mắt người Ê-díp-tô, nên họ bằng lòng cho; và dân Y-sơ-ra-ên lột trần người Ê-díp-tô vậy.”
Thời kỳ của sách Xuất Hành là trong thời trị vì của Ramses II, nó nói trong sách Xuất Hành rằng con cái Israel đã xây dựng “họ xây thành Phi-thom(Pithom) và Ram-se(Ramses) dùng làm kho tàng cho Pha-ra-ôn.” ( Xuất 1:11). Nhiều học giả cho rằng đây hẳn là thành phố mà Ramses II đã xây dựng. Ram-se đề cập đến trong Sáng thế ký khi Giô-sép cho gia đình mình định cư tại đó “Vậy, Giô-sép vâng mạng Pha-ra-ôn, định chỗ ở cho cha và anh em mình,cho họ một sở đất tốt nhứt trong xứ Ê-díp-tô làm sản nghiệp, tại miền Ram-se.” ( Sáng thế ký 47:11). Ngày nay người ta cũng tìm thấy một thị trấn cổ tên là Avaris được tìm thấy bên dưới thành phố Ramses. Nó gần như hoàn toàn được tạo ra từ những người đến từ Canaan. Đây là Goshen (Gô-sen) của Kinh thánh.
Có rất nhiều bằng chứng đã đưa ra cuộc di tản vào cuối triều đại thứ 13 trước cuộc xâm lược Hyksos (khoảng năm 1750 TCN trong biên niên sử thông thường). Chính vì sự tàn phá của dịch bệnh, người Hyksos đã có thể xâm lược Ai Cập. Trong the Admonitions Papyrus, viết về sự tàn phá rằng “Asiatics biết được điều kiện của đất đai” Có nghĩa là tác giả của Ipuwer sợ sự xâm lược của người châu Á vì điều kiện của đất đai. Ngoài ra còn tồn tại Brooklyn Papyrus từ giữa triều đại thứ 13 danh sách nô lệ Canaanite với những tên người Israel như Menahem, Isschar, Asher.
Không chỉ có một thành phố Canaanite lớn được gọi là Avaris vào thời điểm này, mà phải chịu một đại dịch lớn. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy ngôi mộ tập thể cho thấy một đại dịch. Phần lớn dân số Canannite sau đó từ bỏ thành phố. Nghe giống như bệnh dịch cuối cùng và chuyến di tản. Ngoài ra, học giả John Veters vào năm 1966 cho biết bản Admonitions Papyrus được viết ra vào khoảng cuối của triều đại thứ 13. Do đó, cuộc di tản phù hợp với khảo cổ học vào cuối triều đại thứ 13.
Kết luận lại : Những ghi chép độc đáo trong Admonitions Papyrus (rằng đất này đang đau khổ nhưng người nghèo trở nên giàu có và nô lệ trở thành chủ sở hữu của trang sức tinh tế) là bằng chứng thực của những gì được mô tả trong Kinh thánh Do Thái. Ai Cập đã bị tàn phá bởi những tai họa nhưng trước khi người Israel rời đi. Sau sự tàn phá của đất nước từ những tai họa, sau đó là sự tàn phá của Ai Cập bởi những nô lệ Israel theo lệnh của Chúa Trời qua nhà tiên tri Moses của Ngài.
Mục vụ Do Thái
Comments